ÖĞRETMEN YETİŞTİREN OKULLARIN KURULUŞUNUN 175. YILI
19.yüzyıl başlarında şekillenen modern devlet anlayışı ile birlikte öğretmenlik de profesyonel ve kurumsal kimliğini kazanmaya başlamış ve devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleği haline gelmiştir. Ülkemizde 16 Mart 1848 tarihinde rüşdiyelerin (ortaokul) öğretmen ihtiyacını karşılamak üzere İstanbul’da Darülmuallimin-i Rüşdi kurulmuş ve böylece öğretmenlik mesleği kurumsal bir kimliğe sahip olmuştur.
16 Mart 1848 tarihinden başlayan öğretmen yetiştirme sürecimizin çekirdeğini oluşturan “Darülmuallimin”, aşağıda görüleceği üzere, bugüne gelinceye kadar farklı yapılanmalar ve adlandırmalarla varlığını sürdürmüştür. Atatürk Eğitim Fakültesi, bu tarihî kurumun doğal ve kurumsal mirasçısı olarak devraldığı 175 yıllık birikimi onurla temsil etmektedir.
1869’da ilan edilen Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretimden oluşan üç kademeli bir eğitim sistemi ve kaliteli öğretmenlerin yetiştirileceği büyük bir Darülmuallimin’in kurulması planlanmıştır. Bu kapsamda Darülmuallimin, yatılı ve burslu olarak öğretim veren bir kurum olarak 1886-1887 döneminde ilk öğrencilerini almış ve 1891’de ikişer yıllık İbtidaiye, Rüşdiye ve Âliye şubelerine ayrılmıştır. 1912 yılında bir çeşit yüksekokul payesi verilerek Darülmuallimin-i Âliye olarak adlandırılmış, 1915’te ise yeniden yapılandırılarak üç yıllık İbtidâi, iki yıllık İhzâri, dört yıllık Âli olmak üzere yeniden ilköğretim ve ortaöğretimin tüm kademelerine aynı çatı altında öğretmen yetiştiren bir kurum özelliğini kazanmıştır.
Öğretmen okullarının varlığı Cumhuriyet döneminde de devam etmiş, İstanbul Darülmuallimin-i Âliye’nin iptidai şubesi ve taşra darülmualliminleri ilköğretmen okulu olarak eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürmüştür. 1924 yılında Âli şube ve Orta Darülmuallimin kaldırılarak yerine 1959’a kadar Türkiye’nin lise öğretmeni yetiştiren tek kurumu olan Yüksek Muallim Mektebi açılmıştır. Bu sırada Erkek Öğretmen Okullarında ilkokullara öğretmen yetiştirilmiştir. Ortaokullara öğretmen yetiştirilmesi için de 1946’da Eğitim Enstitüleri kurulmaya başlanmıştır. Eğitim Enstitüleri’nde öğrencilerin eleştirel düşünme becerisine sahip, öğretim yöntemlerini bilen, birden fazla dersin öğretmenliğini yapabilecek kapasitede yetişmeleri hedeflenmiştir. Bu kapsamda 1948’de İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü açılmıştır. Başta iki yıllık olarak planlanan Eğitim Enstitüleri, 1968 yılından itibaren eğitim-öğretim faaliyetlerini üç yıllık olarak sürdürmüştür. Atatürk Eğitim Enstitüsü de 1980 yılında, Atatürk Yüksek Öğretmen Okulu adıyla yeniden faaliyete başlamıştır. Atatürk Yüksek Öğretmen Okulu, tüm yükseköğretim kurumlarını YÖK’ün çatısı altında toplayan yasal düzenlemeyle 1982 yılında, Atatürk Eğitim Fakültesi adını alarak yeni kurulan Marmara Üniversitesi’nin birimlerinden biri olmuştur.
Atatürk Eğitim Fakültesi, bünyesindeki Eğitim Yüksekokulu ve sekiz bölüm ile faaliyetlerine başlamıştır. 1983 yılında fakülte bünyesinde sınıf öğretmeni yetiştirmek üzere açılan Eğitim Yüksekokulu’na 1987-1988 öğretim yılında Anaokulu Öğretmenliği programı da eklenmiştir. Böylece Türkiye’de anaokulu öğretmeni yetiştirme işi ilk olarak Atatürk Eğitim Fakültesi bünyesinde yapılmaya başlanmıştır. 1992 yılında Eğitim Yüksekokulu kapatılmış, 1994 yılında Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Yabancı Dil Eğitimi Bölümleri kaldırılarak her diploma programı, ayrı bir bölüm hâline getirilmiş, böylece fakülte bünyesindeki bölüm sayısı on yediye çıkarılmıştır. 1998’de YÖK tarafından gerçekleştirilen yeniden yapılandırmayla ortaöğretim sosyal, fen ve matematik alanlarına öğretmen yetiştiren programlarda öğrenim gören öğrencilerin fen-edebiyat fakülteleri ile ortak yürütülen öğrenimleri, 2006’da sadece eğitim fakültelerinde devam etmiş, bu bölümlere 2013’te 1 yıl süre ile öğrenci alınmamıştır. 2014 yılından itibaren ise yeniden öğrenci alınan bu bölümlerin öğrenim süresi diğer bölümlerle eşitlenerek 5 yıldan 4 yıla düşürülmüştür.
2023 yılı itibari ile Atatürk Eğitim Fakültesi; Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Eğitim Bilimleri, Güzel Sanatlar Eğitimi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi, Özel Eğitim, Temel Eğitim, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi ve Yabancı Diller Eğitimi olmak üzere sekiz bölümden meydana gelmektedir. Atatürk Eğitim Fakültesinde bu bölümlere bağlı; Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Eğitim Programları ve Öğretimi, Eğitim Yönetimi, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Müzik Eğitimi, Resim-İş Eğitimi, Biyoloji Eğitimi, Fen Bilgisi Eğitimi, Fizik Eğitimi, Kimya Eğitimi, Matematik Eğitimi, Zihinsel Engelliler Eğitimi, Okul Öncesi Eğitimi, Sınıf Eğitimi, Türkçe Eğitimi, Coğrafya Eğitimi, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Tarih Eğitimi, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi, Almanca Eğitimi, Fransızca Eğitimi, İngilizce Eğitimi, olmak üzere yirmi üç ana bilim dalında eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu bağlamda 21 farklı alanda öğretmen yetiştirilmektedir. Lisans programlarına 2037 kadın ve 3777 erkek olmak üzere toplam 5814 öğrenci kayıtlıdır. Aynı zamanda farklı üniversitelerden mezun olmuş olan 1645 kişi fakültemizde açılmış pedagojik formasyon sertifika programına kayıtlıdır.
Öğretmen okullarının kuruluşunun 175. yılında, mezunlarımıza ve geleceğin öğretmenleri olan öğrencilerimize başarılar, esenlikler diliyoruz.
